A forma xurídica máis sinxela e directa para emprender, especialmente axeitada para negocios pequenos, con pouco risco ou de carácter persoal é a do empresario individual, tamén chamado autónomo. Neste caso non existe unha entidade diferente da persoa emprendedora. Trátase dunha persoa física que realiza de forma habitual, persoal e directa unha actividade económica ou profesional por conta propia, fóra da dirección doutra persoa, e con fins lucrativos.
As principais características do empresario individual son as seguintes::
- É o titular e responsable da empresa, que non ten personalidade xurídica propia distinta da súa persoa.
- Non se require capital mínimo para a súa constitución.
- A responsabilidade é ilimitada: o empresario responde con todos os seus bens presentes e futuros das débedas xeradas pola actividade.
- Tributa polo IRPF, a través dos rendementos de actividades económicas.
- Trámites sinxelos para iniciar a actividade, xa que non se precisa crear unha sociedade.
A maiores, existen as seguintes opcións a contemplar, nas que xa se constitúe unha persoa xurídica diferente da persoa emprendedora:
1. Cooperativa (COOP)
As persoas asócianse voluntariamente para satisfacer necesidades comúns mediante unha empresa de propiedade colectiva e xestión democrática.
- Responsabilidade limitada
- Un socio = un voto
- Fiscalidade favorable e acceso a axudas específicas
2. Sociedade Limitada (S.L.)
Forma mercantil máis común, con responsabilidade limitada ao capital achegado.
- Mínimo 1 socio
- Capital mínimo: 1 €
- Fiscalidade: Imposto de Sociedades
3. Sociedade Limitada Unipersoal (S.L.U.)
Variante da S.L. con un único titular.
- Flexibilidade e autonomía total
- Imaxe profesional e responsabilidade limitada
4. Sociedade Limitada Profesional (S.L.P.)
Dirixida a profesionais colexiados (avogados, arquitectos, etc.).
- O 51% do capital debe ser de profesionais
- Mellora de imaxe e responsabilidade limitada
5. Sociedade Limitada Laboral (S.L.L.)
A maioría do capital pertence aos traballadores con contrato indefinido.
- Modelo participativo
- Fondo de reserva obrigatorio
- Beneficios fiscais de economía social
6. Sociedade Anónima Laboral (S.A.L.)
Semellante á S.L.L., pero con capital dividido en accións e co funcionamento dunha SA.
- Maior número de socios posibles
- Ideal para proxectos de maior dimensión
A continuación, expoñemos nun cadro resumo as principais características de cada una das distintas formas xurídicas máis comúns:
| Forma xurídica | Nº mínimo de socios | Responsabilidade | Capital mínimo | Fiscalidade | Elementos distintivos |
|---|---|---|---|---|---|
| Autónomo | 1 | Ilimitada | Non se require | IRPF | Persoa física, constitución sinxela e rápida, control da empresa, negocios pequenos. |
| COOP | 2 | Limitada ao capital achegado | Segundo estatutos(3.000€ caso xeral) | Imposto de Sociedades | Xestión democrática, fins sociais. |
| S.L. | 1 | Limitada ao capital social (ou a 3.000 € no caso de que aquel sexa menor) | 1 € (pero recomendable 3.000 €) | Imposto de Sociedades | Flexible e habitual para PEMES. |
| S.L.U. | 1 | Limitada ao capital social (ou a 3.000 € no caso de que aquel sexa menor) | 1 € (pero recomendable 3.000 €) | Imposto de Sociedades | Un único titular, autonomía total. |
| S.L.P. | 1 ou máis | Limitada | 3.000 € | Imposto de Sociedades | Profesionais colexiados. (mínimo 51 %) |
| S.L.L. | 2 (logo 3) | Limitada | 3.000 € | Imposto de Sociedades | Maioría do capital en mans dos traballadores |
| S.A.L. | 3 | Limitada | 60.000 € | Imposto de Sociedades | Capital dividido en accións laborais |